„Chcemy dotrzeć za pomocą akcji realizowanej wspólnie z Urzędem Miasta Krakowa do jak największej ilości seniorów w Krakowie, aby uświadomić im, że każdy może stać się ofiarą przestępstwa. Chcemy, aby starsze osoby nabrały świadomości i nie przekazywały pieniędzy oszustom” – mówi podkomisarz Paweł Maciejowski, Naczelnik Wydziału Prewencji KMP w Krakowie. W tym celu Komendant Miejski Policji w Krakowie powołał specjalną grupę oddelegowaną do walki z takimi przestępstwami.
Na czym będzie polegać akcja?
100 tys. ulotek trafi na dzienniki podawcze Urzędu Miasta Krakowa, do Miejskich Dziennych Domów Pomocy, Centrów Aktywności Seniorów, Krakowskiego Centrum Seniora, szpitali i przychodni zdrowia. O akcji będą informować seniorów policjanci. Ulotki przekażą swoim podopiecznym pracownicy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, trafią też do wszystkich krakowskich ośrodków wsparcia dla seniorów. MOPS szacuje, że ulotki otrzyma ok. 10 tys. seniorów. Pracownicy socjalni przekażą też ulotki parafiom. Ponadto Wydział Spraw Społecznych UMK będzie prowadził dystrybucję ulotek w punktach w Nowej Hucie i Śródmieściu, gdzie udzielane są świadczenia rodzinne oraz dodatki mieszkaniowe, których beneficjentami są krakowscy seniorzy. Ulotka finansowana jest z Programu Aktywności i Integracji Społecznej Seniorów na lata 2015 – 2020 (PASIOS).
Seniorzy w zagrożeniu
Sprawcy przestępstw dokonywanych na osobach starszych działają za pomocą różnych metod, wykorzystując najczęściej ich zaufanie i dobre serce. Oszuści często dzwonią pod różnymi pretekstami, i podając się za fałszywe osoby, okradają seniorów. Nie bądźmy obojętni i ostrzegajmy wcześniej naszych krewnych, że mogą do nich telefonować osoby podszywające się pod członków rodziny. Osoby te mogą prosić o pieniądze, które mają im pomóc w rozwiązaniu nagłego problemu. Nie pozwólmy, aby w ten sposób nasi najbliżsi stracili dorobek swojego życia. Porozmawiajmy z nimi o oszustach. W razie jakichkolwiek wątpliwości kontaktujmy się z Policją pod bezpłatnymi numerami 997 lub 112.
Statystyki Komendy Miejskiej Policji w Krakowie
Wg statystyk Komendy Miejskiej Policji w Krakowie, w 2014 r. zgłoszono 80 przestępstw dokonanych metodą „na wnuczka”. Zatrzymano 7 osób. 2 przedstawiono akty oskarżenia.
Od 1.01.2015 r. do 31.07.2015 r. (dane dotyczą wyłącznie przypadków, gdzie sprawcy kontaktowali się z osobami pokrzywdzonymi dzwoniąc na telefony stacjonarne), zgłoszono 141 przestępstw dokonanych metodą „na wnuczka”. Zatrzymano 14 osób.
Najczęściej używane sposoby przy oszustwach na „wnuczka” wg danych KMP w Krakowie:
1. Na wypadek drogowy członka rodziny oraz konieczność zapłaty za polubowne załatwienie sprawy przez policjanta.
Przykłady oszustw:
sprawca telefonicznie podając się za policjanta poinformował pokrzywdzoną, iż jej syn potrącił samochodem kobietę i zażądał pieniędzy na jej leczenie. Kobieta wypłaciła z banku 45 000 zł i udała się do mieszkania, gdzie przyszedł ten mężczyzna oświadczając, że jest od policjanta, który wcześniej do niej dzwonił. Kobieta przekazała mu kwotę.
Dane statystyczne – zatrzymano 2 osoby. Wartość strat: 45 000 zł.
Przykłady usiłowania dokonania oszustwa:
sprawca podając się za syna, który spowodował wypadek drogowy usiłował wyłudzić od pokrzywdzonej 125 000 zł na wydanie dokumentów przez policję. Pokrzywdzona zorientowała się że jest to oszustwo, gdyż sprawca podał nieprawidłowe nazwisko.
Sprawca dzwoniąc na telefon stacjonarny podał się za policjanta informując, że syn pokrzywdzonego jadąc samochodem spowodował wypadek, w którym ucierpiało dwóch obywateli Niemiec. Zażądał od pokrzywdzonego 89 000 zł na pokrycie kosztów wypadku oraz pomoc synowi w celu uniknięcia kary 9 lat więzienia. Polecił pokrzywdzonemu podać do siebie numeru tel. komórkowego i udać się po pieniądze do banku. Do przekazania pieniędzy nie doszło – pokrzywdzony zorientował się, że jest to oszustwo.
Sprawca dzwoniąc na telefon stacjonarny podał się za syna pokrzywdzonej i usiłował wyłudzić od niej pieniądze w kwocie 75 000 zł twierdząc, że jak wpłaci tę kwotę, to uniknie więzienia za spowodowanie wypadku. Po kontakcie telefonicznym z rodziną, pokrzywdzona ustaliła, że takie zdarzenie nie miało miejsca.
2. Na zagrożenie pieniędzy zgromadzonych na lokatach oszczędnościowych albo na kontach bankowych, powołując się na policjanta lub funkcjonariusza CBŚ, którzy rozpracowują przestępców.
Przykłady oszustw:
Sprawca dzwoniąc na telefon stacjonarny podał się za funkcjonariusza CBŚ w Warszawie. Celem potwierdzenia jego danych zaproponował pokrzywdzonej, aby zadzwoniła na nr 997. Po chwili skontaktował się z nią ponownie i polecił, aby wypłaciła pieniądze ze swoich kont bankowych i przekazała je policjantowi. Pokrzywdzona z trzech różnych placówek bankowych wypłaciła pieniądze w kwocie 229 000 złotych, które przekazała nieznanemu sprawcy.
Dane statystyczne: zatrzymani. Wartość strat: 229 000 zł.
Sprawca podając się telefonicznie za funkcjonariusza CBŚ, doprowadził do tego, iż zgłaszający wypłacił z banku kwotę 80 000 zł i przekazał ją nieznanemu mężczyźnie.
Dane statystyczne – zatrzymani. Wartość strat: 80 000 zł.
Sprawca (kobieta) dzwoniąc na tel. stacjonarny podając się za członka rodziny prosiła o pożyczenie 70 000 zł. Zgłaszająca odmówiła. Następnie na ten sam telefon zadzwonił mężczyzna przedstawiając się, że nazywa się Andrzej S. i jest policjantem z wydziału śledczego, po czym przekazał informację, aby zgłaszająca zadzwoniła na 997 i potwierdziła, że jest on policjantem. Kobieta wykręciła nr 997 po czym odezwał się inny mężczyzna potwierdzając, że Andrzej S. jest policjantem. Po chwili ponownie zadzwonił mężczyzna podający się za Andrzeja S. i zapytał czy ma pieniądze w domu. Po potwierdzeniu powiedział, że musi mu je przekazać ponieważ są one zagrożone. Następnie kobieta mężczyźnie podającemu się za policjanta przekazała pieniądze w kwocie 28 000 zł. Następnego dnia ponownie zadzwonił ten sam mężczyzna i powiedział że lokaty bankowe są zagrożone i musi wypłacić pieniądze i mu je przekazać. Pokrzywdzona wypłaciła z banku 10 000 zł i przekazała je ponownie mężczyźnie podającemu się za policjanta. Mężczyzna, który odbierał pieniądze nie był umundurowany i nie okazywał żadnej legitymacji.
Dane statystyczne – zatrzymani. Wartość strat: 38 000 zł.
Przykłady usiłowania:
Sprawca kontaktując się telefonicznie, podał się za policjanta CBŚ i usiłował wyłudzić pieniądze w kwocie 35 166 zł namawiając pokrzywdzoną do likwidacji lokaty w banku – co uczyniła. Następnie pieniądze miała przekazać policjantowi na potrzeby rzekomego postępowania. Do przekazania nie doszło ponieważ pokrzywdzona zorientowała się, iż jest to oszustwo i zerwała kontakt telefoniczny ze sprawcą.
Sprawca podający się za policjanta telefonicznie usiłował doprowadzić ją do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 31 000 zł, które polecił jej wypłacić z banku, a następnie wpłacić na konto Prokuratora Marka M. w Będzinie, poprzez wprowadzenie jej w błąd, iż jej zachowanie przyczyni się do zatrzymania oszustów. Sprawca nie osiągnął celu z uwagi na kontakt zgłaszającej z rodziną.
3. Na członka rodziny, który prosi o pożyczkę pieniędzy i ma przysłać po odbiór znajomego.
Przykłady oszustw:
Sprawczyni podając się za córkę zgłaszającej, namówiła ją do pożyczenia pieniędzy, w wyniku czego wydała ona nieznanemu mężczyźnie pieniądze w kwocie 4500 zł. oraz 1700 dolarów amerykańskich. W wyniku czego utraciła łącznie 10773 zł.
Przykłady usiłowania:
sprawca podając się telefonicznie za syna zgłaszającego prosił o pożyczkę 92 000 zł.
Kraków dla Seniorów
Kraków prowadzi zintensyfikowane działania skierowane do osób starszych. W 2014 r. Miasto przystąpiło do Programu Age Platform Europe. Projekt realizowany jest we współpracy z Komisją Europejską oraz ponad 150 organizacjami, w tym władzami lokalnymi i regionalnymi, w celu rozwoju narzędzi wsparcia oraz oceny innowacji w środowiskach przyjaznych wiekowi. 4 marca 2015 r. Rada Miasta Krakowa przyjęła Program Aktywności Społecznej i Integracji Osób Starszych na lata 2015 – 2020. Program skierowany jest do mieszkańców Krakowa powyżej 60. roku życia. Jego celem jest poprawa jakości i poziomu życia starszych krakowian. Cel ten będzie realizowany m.in. poprzez pobudzenie aktywności społecznej seniorów i utworzenie wystandaryzowanej sieci lokalnych Centrów Aktywności Seniorów we wszystkich dzielnicach. Obecnie w mieście funkcjonuje 5 CAS-ów, kolejne 4 zostaną otwarte od 1 września. Środki przeznaczone na program to około 14 mln zł. W 2014 roku utworzono Krakowskie Centrum Seniora. Prowadzone jest przez seniorów wolontariuszy, współpracujących z Miastem. W wakacje działa Letnia Akademia Seniora, którą w ub. r. ukończyło 150 seniorów. Od kilku lat w Krakowie prowadzona jest akcja „Miejsce przyjazne seniorom”. Jej celem jest promowanie miejsc przyjaznych seniorom, w których osoby starsze czują się miło i swobodnie, są godnie traktowane i obsługiwane.